დღეს გაღმა კოდორს დატბორვის საწინააღმდეგო კონსტრუქცია და 618 მეტრი სიგრძის ქვების ნაყარი იცავს. გზები შედარებით დაცულია, ხოლო ადგილობრივი მაცხოვრებლები სოფელს აღარ ტოვებენ.  

გაღმა კოდორი, ისევე როგორც საქართველოს ბევრი სხვა სოფელი თუ დასახლება, კლიმატური კატასტროფების მაღალი რისკის ადგილად ითვლება. თხუთმეტ ასეთ ადგილას, 2019 წლიდან, წყალდიდობისგან დამცავი ინფრასტრუქტურის მშენებლობა მიმდინარეობს. ნაპირდამცავი სამუშაოები ცხრა მდინარის აუზებში სრულდება - ალაზნის, აჭყვას, თელავისწყლის, ლაგოდეხისხევის, ლიახვის, რიონის, ცივის, ცხენისწყლის, ხოდაშნისხევის.

ეს სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი სამუშაოები გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP) შვიდწლიანი ინიციატივის ნაწილია, რომელიც საქართველოს კლიმატის ცვლილებით გამოწვეული კატასტროფების რისკის შემცირებაში ეხმარება. 74 მილიონი აშშ დოლარის ღირებულების პროგრამა კლიმატის მწვანე ფონდის (GCF), საქართველოს მთავრობისა და შვედეთისა და შვეიცარიის ხელშეწყობით ხორციელდება. პროგრამის მიდგომა პრაქტიკული და თანამედროვეა: უფრო ძლიერი მონიტორინგი, ადრეული გაფრთხილება და დაცვითი ნაგებობები იქ, სადაც მდინარე ყველაზე საშიშია.

„გლობალური მონაცემებით, კლიმატის ცვლილებისადმი ადაპტაციაში ჩადებული ყოველი დოლარი მომდევნო ათწლეულის მანძილზე ათმაგ სარგებელს მოიტანს,“ - ამბობს დაგლას უები, გაეროს განვითარების პროგრამის მუდმივი წარმომადგენელი საქართველოში.  

„ამინდს ვერ შევცვლით, თუმცა მიდგომის შეცვლა ჩვენს ხელთაა. კლიმატისადმი მედეგობისა და ადაპტაციის ხელახლა გააზრებით, ისეთი მომავალი უნდა ავაშენოთ, სადაც კლიმატური კატასტროფები ადამიანებსა და ეკონომიკას ნაკლებად დააზიანებს, ხოლო ჩვენი საზოგადოება მეტად ინფორმირებული, მომზადებული და დაცული იქნება.“

მდინარე თავის კალაპოტში უნდა დარჩეს

საქართველოში სულ 26,060 მდინარეა, რომელთა საერთო სიგრძე დაახლოებით 60,000 კმ-ს შეადგენს. ეს უშველებელი ქსელი ქვეყნის ტერიტორიას არათანაბრად ფარავს, აღმოსავლეთით მეტი მდინარეა, ვიდრე დასავლეთით. მდინარეთა 99.4% საკმაოდ მცირეა, მათი სიგრძე 25 კმ-ს არ აღემატება. თუმცა მტკვარი, რიონი, ალაზანი, ლიახვი და რამდენიმე სხვა მდინარე დიდი ზომის მდინარეებად ითვლება.

საქართველოს მდინარეების დაახლოებით 70% (18,109 მდინარე) შავ ზღვაში ჩაედინება, ხოლო 30% (7,951 მდინარე) კასპიის ზღვაში. ლიხის ქედი ამ ორი დიდი აუზის წყალგამყოფია.

მტკვარი სამხრეთ კავკასიის ყველაზე დიდი მდინარეა, რომელიც სათავეს თურქეთში იღებს, შემდეგ 400 კმ-ის მანძილზე საქართველოს ტერიტორიაზე მიედინება და საბოლოოდ, აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე, კასპიის ზღვაში ჩადის.   

რიონი, დასავლეთ საქართველოს ყველაზე წყალუხვი და გრძელი მდინარე, მთლიანად საქართველოს საზღვრებშია მოქცეული. 

ალაზანი კახეთის საყრდენია, რომელიც საქართველოს სახელგანთქმულ ვენახებს სარწყავი წყლით ამარაგებს.

ყველა ეს მდინარე — დიდი თუ პატარა, გრძელი თუ მოკლე, მთისა თუ ბარის, წყალუხვი თუ მწირი — ჩვენი ქვეყნის ბუნებრივი საგანძური და ფასდაუდებელი რესურსია. თუმცა, მთაგორიანი ლანდშაფტისა და ცვალებადი კლიმატის პირობებში, ამ ულამაზეს მდინარეებთან დაკავშირებული საფრთხე ასევე დიდია. 

ამ მხრივ, გაეროს განვითარების პროგრამისა და დონორი ორგანიზაციების მიდგომა პრაგმატული და შორსმჭვრეტელია - დავეხმაროთ საქართველოს კლიმატური საფრთხეების პროგნოზირებასა და ადრეული გაფრთხილების სისტემის შექმნაში, ხოლო ყველაზე მაღალი რისკის ადგილებში, შევქმნათ ნაპირდამცავი ნაგებობები, რათა ადგილობრივი მოსახლეობა, ეკონომიკა და ინფრასტრუქტურა წყალდიდობისგან მაქსიმალურად დავიცვათ.  

ვამაგრებთ, იქ სადაც ნაპირი ტყდება. ვაშენებთ იქ, სადაც წყალს მეტი სივრცე სჭირდება. ზედმეტ ნაკადს უსაფრთხოდ ვაშორებთ სახლებს, სკოლებსა და მინდვრებს. თითოეული გაბიონით, წყალგამტარი არხითა თუ აღდგენილი დამბით ვზრდით წყალდიდობის მიმართ მედეგობას.