“Zenanlar we ösüş”

BMGÖM Türkmenistan Surat taslamasy

July 27, 2022

BMGÖM Türkmenistan “Zenanlar we ösüş” atly Surat taslama

BMGÖM Türkmenistanda

8-nji mart - Halkara Zenanlar güni mynasybetli BMG-nyň Şahamçalarynyň #ZenanlarHakda atly köpçülikleýin kampaniýasynyň çäginde, BMGÖM Türkmenistan “Zenanlar we ösüş” atly Surat taslamasyny ýurduň çägindäki başarjaň zenanlaryň hekaýalaryny ylhamlandyrmak we Türkmenistanyň sosial-ykdysady ösüşinde zenanlaryň ornuny ykrar etmek maksady bilen durmuşa geçirýär.

Ogulşirin Täçewa

Bütin dünýäde inženerçilik hünäri erkekleriň agdyklyk edýän ugurlaryndan biridir, emma zenan-alymlar howanyň üýtgemegi bilen bagly meselelerde oňyn çözgütleri tapmak bilen, ynsanlaryň durnukly geljege tarap öňe gitmeginde möhüm işleri alyp barýarlar.
Halkara zenanlar gününiň öňüsyrasynda, Türkmenistanyň Oguz Han adyndaky inženerçilik we tehnologiýalar uniwersitetinde biotehnologiýa, ekologiýa we daşky gurşawy dolandyryş hünärini öwrenýän dördünji ýyl talyby Ogulşiriniň ýerine ýetirýän ylmy işleri barada maglumaty okaň. Ol ylmy ulanyp, planetar krizisine çözgüt tapmak üçin innowasiýa çemeleşmesini ulanyp, howanyň üýtgemegine garşy göreşde möhüm goşant goşýar.

Doly wakany okamak üçin şu sahypa geçiň

Lýubow Berezutskaýa

Lýubow Berezutskaýa ençeme ýyl bäri maýyp çagalar üçin maýyplar merkezinde, Aşgabatdaky Maýyplar sport klubynda işleýär. Merkez 3-12 ýaş aralygynda serebral ysmazlygy diagnozy bolan maýyp çagalar üçin mugt bejeriş we owkalama üpjün edýär.

Maýyp adam bolmak bilen, Lýubow elmydama maksatly, jogapkärli, zähmetsöýer, ak ýürekli we mätäçlere kömek bermäge taýyn. Özüniň mysaly bilen, Lýubow adamlary biperwaý galmazlyga we adamlara ýagşylyk etmäge ruhlandyrýar. "Sebäbi ýagşylyk ýamanlygy ýeňýär!" Lýubow diýýär.

Leýli Ýagşyýewa

Leýli Ýagşyýewa - öz ýurdunyň ýaşlaryny planetamyzyň peýdasyna oňyn üýtgeşmelere höweslendirýän we ylham berýän Ýaş Ilçi.
Leýli, Milanda geçirilen PreCOP26 Youth4Climate:#DrivingAmbition we beýlekiler ýaly ýokary derejeli halkara çärelerinde türkmen ýaşlarynyň adyndan birnäçe gezek wekilçilik etdi.
Iki ýylyň dowamynda, Leýli - 13-nji maksat - Howanyň üýtgemegi boýunça DÖM-iň Ýaş Ilçisi hökmünde, ýaşlaryň işjeň gatnaşmagyny ösdürdi we has inklýuziw durnukly jemgyýeti döretmäge çagyrdy.Ol, iki ýyl yzygiderlikde, karar berýän şahsyýetler üçin ýaşlaryň tekliplerini bermek maksady bilen döredilen inklýuziw meýdança bolan – Ýerli Ýaşlaryň Konferesiýasynyň toparynda işleýär.
Şu ýyl Leýli Türkiýe döwletinde geçirilen, howanyň üýtgemegine garşy göreşde ýaşlaryň hyzmatdaşlygyny ýokarlandyrmagy maksat edinen, "Ýaşlaryň ekologiki işjeňligi" atly BMGÖM-iň sebitleýin seminaryna gatnaşdy.

Jemal Uwarowa

Jemal Uwarowa, meýletin gazna ýygnaýjy, maýyplygy bolan we agyr keselli çagalara ideg edýär. Jemal köp wagt bäri mätäçlere ýardam etmek üçin dürli haýyr-sahawat çärelerine gatnaşýar. Jemal köp ýyllaryň dowamynda adamlaryň durmuşynda agyr we şatlykly pursatlara şaýat bolup, elmydama ýagşylyga ynanýardy. Mundan başga-da, Jemal, Türkmenistanyň Tebigaty goramak jemgyýetiniň meýletinçisi bolup, eko çärelere işjeň gatnaşýar.

Gülbadam Babamuratowa

Türkmenistanyň Ýokary sport ussatlyk mekdebini tamamlan Gülbadam - türkmen dzýudoçy we samboçy.
Gülbadam, köp sanly iri halkara ýaryşlarynyň ýeňijisi bolup, abraýa we hormata eýe boldy.
Köp ýeňişleriniň arasynda Gülbadamyň 2012-nji ýylda Minsk şäherinde geçirilen sambo boýunça dünýä çempionatynda gazanan altyn medaly, Soçi şäherinde geçirilen sambo boýunça 41-nji dünýä çempionatynda gazanan altyn medaly (2017), Türkiýede geçirilen dzýudo boýunça Yewropanyň açyk kubogynda alan birinji orny, Kazanda talyplaryň arasynda geçirilen sambo boýunça dünýä çempionatynda gazanan altyn medaly, Daşkent şäherinde geçirilen Aziýanyň sport we söweş sambo boýunça çempionatynda gazanan altyn medaly (2014) we beýleki baýraklary barada belläp geçmegimiz möhümdir.
Gülbadam 2014-nji ýylda Inçhonda geçirilen Aziýa oýunlarynda kümüş medal we 2014-nji ýylda Aziýa kenar oýunlarynda altyn we kümüş medal, şeýle hem Taýwanda geçirilen Aziýanyň “Taýpeý-2015” açyk ýaryşynda dzýudo boýunça altyn medal gazandy.
Gülbadamyň mysaly gender stereotiplerine garşy çykýar we aýal-gyzlaryň sportda ösüp we uly üstünlik gazanyp biljekdigini ýene bir gezek görkezýär.

Jennet Hemraýewa

Jennet Hemraýewa Russiýanyň Iwanowo Döwlet energetika uniwersitetinde programma inženerçiligi fakultetinde okaýar. Jennet IT ugrunda synagçy bolup işe başlady. Bu iş gün-günden has hem gyzykly bolup başlady. Bu ýerde onuň kärdeşleri oňa öňe gitmäge we ösüş gazanmaga ýardam etdiler. Indi bolsa, Jennet frontend bolup işleýär:
“Men synagçy bolup işe başlandygyma ökünemok, bu maňa web goşundylarynda hemme zadyň işleýşine düşünmäge kömek etdi. Birnäçe wagt geçenden soňra, men uly taslamanyň üstünde işleýän topara goşuldym we meniň öňki tejribäm maňa bu taslamanyň durmuşa geçirilmegine goşant goşmaga ýardam etdi.”
Jennet täze web tehnologiýalaryny öwrenmegi we tejribe gazanmagy, şeýle hem programmirleme dilini kämilleşdirmegi dowam etdirýär. Jennet barada biziň mysalymyz STEM ugrunda (Ylym, Tehnologiýa, Inženerçilik we Matematika) gender barada stereotipleri bozmaga we aýal - gyzlar üçin ösüş ugrunda täze mümkinçilikleri açmaga ýardam edýär.

Aknur Hojagurbanowa

Aknur Saparowna Hojagurbanowa, Türkmenistanyň medeniýetine we bilim ulgamyna uly goşant goşan zenan, BMGÖM-niň “Aýal-gyzlar we ösüş” atly surat taslamasynyň we BMG-niň #ZenanlarHakda” kampaniýasynyň çäginde indiki hekaýamyzyň gahrymany.
Aknur Saparowna, Maýa Kuliýewa adyndaky Türkmen Milli konserwatoriýasynyň ýöriteleşdirilen sazçylyk mekdep-internatynyň sazymçysy, hormatly mugallymy, hormeýstery, "Güneş" hor toparynyň ýolbaşçysy, Türkmenistanyň abraýly sungat işgäri we "Türkmeniň Altyn Asyry" bäsleşiginiň ýeňijisi.
Aknur Saparowna 64 ýyl bäri çagalara saz çalmagy öwredýär. Ilki ol ussat hor topary bilen işleýärdi, soňra bolsa, çagalaryň hor topary bilen işläp başlady. Aknur Saparowna çagalara aýdym-saz kompozisiýalaryna düşünmäge we dogry ýerine ýetirmäge, awtorlaryň pikirleriniň çuňlugyny duýmaga, beýik sungat işgärleriniň tejribesini öwrenmäge, kompozisiýanyň her bir notasyny duýmaga, hem-de öz duýgularyny we aladalaryny erkinlige goÿbermäge ýardam edýär. Çünki, diňe şeýlelik bilen her bir täze kompozisiýa okuwçyny ruhy taýdan baýlaşdyrýar.

Mahliýe Gurbanowa

Mahliýe Gurbanowa, Türkmenistanyň Köýtendag şäherindäki 8-nji mekdepde biologiýa dersini okadýar.
Mahliýe okuw kitaplaryndaky materiallaryň üstüni ýetirmek we okuwçylara çylşyrymly ylmy düşünjeleri öwrenmäge ýardam etmek üçin okuwçylary bilen bilelikde hapalanan ýerlerden plastik galyndylaryny çöpleýär we olardan DNK, adam organlaryny, amýobalary, molekulalary, bir öýjükli haýwanlary, oňurgaly haýwanlary, şeýle hem beýleki şekillendiriş gollanmalary ýasaýar.
Bu amaly tejribe okuwçylara diňe bir okuw materiallaryny öwrenmäge ýardam etmän, eýsem tygşytly sarp etmek we galyndylary dolandyrmak bilen baglanyşykly endiklerini üýtgetmäge kömek edýär.
Geçen ýyl Mahliýe 5-nji iýunda, Bütindünýä daşky gurşaw güni mynasybetli BMG-niň Türkmenistanda düzümleýin edaralary tarapyndan taýýarlanan köpçülikleýin maglumat kampaniýasynyň çäginde geçirilen “Siz plastik hapalanmasyny bes etmek üçin näme ederdiňiz?” atly wideo bäsleşigine işjeň gatnaşdy we ýeňiji boldy.

Gülälek Hezretgulyýewa

Ýurduň ösüşinde zenanlarynyň ornuny şöhlelendirmek üçin BMG-nyň #ZenanlarHakda atly jemgyýetçilik kampaniýasynyň we BMGÖM-nyň “Zenanlar we Ösüş” atly surat taslamasynyň çägindäki indiki hekaýamyzyň gahrymany bilen tanyş boluň.

Gülälek Hezretgulyýewa - režissýor, inflýuenser, tutanýerli zenan 2007-nji ýylda Türkmen Döwlet Medeniýet Institutyny üstünlikli tamamlap, şol ýyldan başlap dürli telefilmleriň, şekilli aýdymlaryň we gysga dokumental filmleriň režissýorlygyny edip gelýär. Ol il arasynda “Tikgi we beýlekiler”, “Çepbe we beýlekiler”, “Arzuwym (2015)”, “Zyýada (2018)” atly telefilmleri, şeýle-de “Türkmen Owazy” teleýaýlymyň aýdym-saz gepeşikleri arkaly tanalýar.

Gülalek öz hünärini halkara derejesine ýetirmegi arzuw edip, elmydama kämillige ymtylýar.

Gulnara Tayjanova

Halkara Ene toprak gününde, biz uly höwes bilen size Türkmenistanyň ilkinji eko-blogery Gülnar Taýjanowanyň hekaýasyny hödürleýäris.
Sosial aragatnaşyk torlarynda meşhur we täsir ediji şahsyýet hökmünde Gülnar galyndylary azaltmak barada görkezmeleri bermek bilen ýerli ilatyň içinde durnukly endikleri öňe sürmek üçin köp işleri alyp barýar. Şeýle hem, Gülnar ekologiýa taýdan arassa önümleri satmak üçin platforma bolup hyzmat edýän onlaýn eko-marketiň esaslandyryjysydyr.
Gülnar köplenç öýsüz haýwanlaryň gonalgasyna gidýär, soňra bolsa öz abunaçylaryna haýwanlar barada gynançly hekaýalaryny gürrüň berýär we olary bu haýwanlara ideg etmäge çagyrýar. Beýleki täsirli adamlar ýaly, Gülnar halkara tejribesine daýanýar we Türkmenistanda BMGÖM-niň “Durnukly şäherler” atly taslamasynyň hünärmenleri bilen işjeň işleşýär.

Doly wakany okamak üçin şu sahypa geçiň

Keýa Baýramowa

Keýa - hyjuwly zenan - telekeçi, “Brilliant Minded Women’s Award” (Kanada) baýragynyň eýesi, şeýle-de 3,000 töweregi adam işleýän we ýokary bäsdeşlige ukyply, hem-de adatça, erkekleriň agdyklyk edýän gurluşyk pudagyna hyzmat edýän, üstünlikli kärhanalaryň esaslandyryjysy.
Meşhur türkmen suratkeşiniň gyzy, Keýa Kanadanyň Toronto şäherinde ýerleşýän Durdy Baýramow sungat gaznasynyň, şeýle hem onuň kakasyna bagyşlap we Merkezi Aziýa sungatynyň we medeniýetiniň gözelligini dünýä görkezmek maksady bilen düýbüni tutan Baýramow muzeýiniň ýerine ýetiriji direktory.
Ol Türkmenistanyň sungaty we medeniýeti baradaky üç kitabyň awtory. Keýa sungat eserlerini we artifaktlary ýygnaýar we Dubaý şäherinde Merkezi Aziýa muzeýini gurmagy arzuw edýär.
Keýa mümkin boldugyça aýal-gyzlaryň mümkinçiliklerini giňeltmek üçin goldaw berýär we olary işe kabul edýär. Öňden görüjilikli lider bolmak bilen, ol aýallaryň ösüşine böwet bolýan päsgelçilikleri aradan aýyryp, aýal-gyzlaryň - işewürligiň dürli pudaklarynda uly üstünlik gazanmaga ukyplydygyny subut edip bildi.
Keýa aýallaryň hukuklaryna hormat goýmagy we bu hukuklary goramagy öwredýän üç ogluň enesidir.

Meňli Nazarmedowa

Ähli höwesjeň ýetginjek ýaly, Meňli hem orta mekdebi tamamlap, ýokary okuw jaýyna girmegi arzuw edýärdi.
Meňliniň Kompýuter ugruny saýlamagy juda tötänleýin boldy. Ol okuw üçin giriş synaglaryna taýynlanýarka, bir wagtyň özünde ýarym salkım iş tapmak karary bilen ýurduň IT kompaniýalarynyň birinde ulgam dolandyryjysynyň kömekçisi hökmünde işe başlady.
Meňli işlän döwründe Türkmenistanyň dürli künjeklerinden köp sanly IT wekili bilen duşuşdy we IT ulgamynda ýokary bilim diplomyna barabar synaglaryň we sertifikat kurslarynyň bardygyny öwrendi.
Öňdebaryjy IT hünärmenleriň mentorlugy, Meňlä özüni kämilleşdirmäge ägirt goşant goşdy. Ol beýleki kärdeşleriniň zähmetini we döredijiligini dykgat bilen synlap, şol ugurdan okuwyny hem-de karýerasyny dowam etdirmäge ylhamlandy.
Hazir Meňli iň uly IT kompaniýalarynyň birinde Ulgam dolandyryjysy bolup işleýär. Microsoft, Eset, Sophos ýaly ýöriteleşen maglumat tehnologiýasy pudagynda birnäçe şahadatnama almak üçin köp zähmet çekdi. Meňli hiç haçan gaýratyny egsiltmeýär we elmydama täze üstünliklere ymtylýar.

Irina Döwletowa

Döwletowa Irina, şahsy we işewürlik ösüşi boýunça IDEA okuw merkeziniň ýolbaşçysy, mugallymy we kepillendirilen psihology.
Irina ençeme ýyllar bäri #Türkmenistanda aýallaryň bilim almagyna we ösmegine uly goşant goşmak bilen, olara durmuşlarynda özlerine ynamly bolmaga ýardam edýär.
Aýal-gyzlaryň 70% -i, bu okuwy tamamlandan soňra, işewürligiň başyny tutýarlar, işe başlaýarlar we iş ýerlerinde wezipelerini ösdürmäge dowam etdirýärler.
Irina aýal-gyzlara wagtlaryny netijeli dolandyrmagy, köpçülikde ynamly we ussatlyk bilen çykyş etmegi, maşgala durmuşynyň we işiň arasynda deňagramlylygy saklamagy, şeýle hem kynçylyklara we päsgelçiliklere garamazdan, diňe öňe gitmegi öwredýär.
Mundan başga-da, okuw merkezi ýaryşlaryň we wiktorinalaryň netijelerine esaslanyp, durmuşyň hilini ýokarlandyrmak we öňegidişlikleri gazanmak üçin bilim almaga mümkinçilik berýän onlaýn görnüşde (@id.idea.tm) mugt okuwlary geçirýär.

Anna Sultanowa

Anna Sultanowa köp ýyl bäri jemgyýetçilik taýdan işjeň durmuş ýörelgelerini alyp barýar. Birnäçe ýyl ozal Anna we onuň dost we joralary ýaşlar üçin, şeýle hem köp pikirleri durmuşa geçirmek üçin, şol sanda tygşytly sarp etmek we durnukly durmuş ýörelgelerini alyp barmagy öňe sürmek üçin döredijilik toparyny döretdiler. Olar bilelikde “Koşma” atly jemgyýetçilik taslamasyny ýola goýdular we 2016-njy ýyldan bäri eşikleri çalşmaga/satmaga/satyn almaga we şeýlelik bilen olary gaýtadan ulanmaga mümkinçilik berýän festiwallary we bazarlary yzygiderli geçirýärler. SECOND HAND - SECOND CHANCE! Ýeri gelende aýtsak, diňe bir eşikleri däl, eýsem kitaplary, içerki goşlary we başga zatlary çalşyp, satyp we satyn alyp bolýar!
Häzirki wagtda Anna telekeçi we taryhy gymmatlyklara baha berýän şäher adamlary üçin tygşytly sarp etmegiň #ForPeopleForPlanet ýörelgelerini öňe sürýän naharhananyň döredijilikli müdiridir.

Jamila Kerimowa

Biziň ilkinji hekaýamyzyň gahrymany - Türkmenistandaky "Iş Nokady" atly ilkinji ko-working iş merkeziniň baş müdiri Kerimowa Jamila bilen tanyş boluň.
Jamilýa, şeýle-de, şäher işewürlik mekdebiniň bölüm müdiri - ulular üçin MBA biznes bilimi, MINIBOSS BIZNES MEKDEBI - çagalar üçin işewürlik bilimi, Halkara IT akademiýasy (ITEA) - IT we CODDY Halkara Programma Mekdebi - çagalar we ýetginjekler üçin IT okuwy ýaly sebitlere öz goşandyny goşýar.
Giňişleýin işleriniň bir bölegi hökmünde Jamila we kärdeşleri ýaşlara özlerini kämilleşdirmäge we ösmäge kömek edýär. Olar gender stereotipleriniň we kynçylyklarynyň hemişe ýüze çykýan şahamçasy bolan ylym we tehnologiýa hünärlerinde (STEM) zenanlaryň ösmegine köp goşant goşdular.

Publications

Merkezi Aziýa ýurtlarynyň zenanlarynyň Dialogy: Merkezi Aziýada zenanlaryň hukuklarynyň we mümkinçilikleriniň giňeldilmegi

BMG-niň Merkezi Aziýa üçin Öňüni alyş diplomatiýasy boýunça Sebit merkeziniň (MAÖADSM) we BMG-niň Ösüş Maksatnamasynyň (BMGÖM) Ýewropanyň we Garaşsyz Döwletleriň ...

Stories

Tehnologiýada aýal-gyzlaryň mümkinçiliklerini açmagy maksat edinýän Merjen bilen tanyşyň

Merjen has deňhukukly sanly döwri gurmagyň bir bölegi hökmünde innowasiýa we tehnologiýa hukuklaryna esaslanýan we gender taýdan çemeleşmäni üpjün etmek ugrundaky...

Stories

Geljekki türkmen alymy, plastik önümlerinden hapalanmak meselesiniň çözgüdini gözleýär

Ogulshirin Tacheva is a fourth-year student studying biotechnology and ecology and environmental management at the Oguz Han Engineering and Technology University ...

Blog

HEMMELER ÜÇIN DURNUKLY GELEJEGI GURMAK ÜÇIN GENDER ZORLUGYNY ARADAN AÝYRMAK

HEMMELER ÜÇIN DURNUKLY GELEJEGI GURMAK ÜÇIN GENDER ZORLUGYNY ARADAN AÝYRMAK BMGÖM-niň Türkmenistanda Hemişelik wekili Narine Saakýan

Press Releases

Aşgabatda geçirilen ilkinji zenanlaryň Hakatony tehnologiýada gender deňligini öňe sürýär

The United Nations Development Programme (UNDP) in Turkmenistan within the Global Project on “Strengthening resilience to prevent violent extremism in Asia (STRIV...

Blog

BMGÖM-niň “Türkmenistanda sanly jemgyýetçilik hyzmatlaryny wagyz etmek” taslamasynyň dolandyryjysy jenap Farhad Artykow bilen söhbetdeşlik

In the framework of the Interview series “Let’s talk about digitals” launched by the UNDP in Turkmenistan and “SalamNews” we continue to raise important topics re...

Stories

Wermikompostirleme – oba hojalygyndaky zenanlara alternatiw girdeji çeşmesi

Bütindünýä ekologik gaznasy tarapyndan maliýeleşdirilýän BMG-niň Ösüş maksatnamasynyň we Türkmenistanyň oba hojalyk we daşky gurşawy goramak ministrliginiň bilel...

Türkmençe