Бишкек, 26-сентябрь 2025 – Улуттук компаниялардын эл аралык рыноктордогу атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу жана тынчтыкты, туруктуу өнүгүүнү камсыздоонун жолу катары чек ара кызматташтыгын бекемдөө максатында, Бириккен Улуттар Уюмунун Өнүктүрүү программасы (БУУӨП) Кыргызстанда Кыргыз Республикасынын Соода-өнөр жай палатасы (СӨЖП) менен өнөктөштүктө экспорттук маркетинг боюнча эки күндүк окууну өткөрдү.

25–26-сентябрь күндөрү Бишкекте өткөн бул окууга өлкөнүн бардык аймактарынан 30дан ашуун микро, кичи жана орто ишканалардын (МКОИ) өкүлдөрү катышты. Окуунун негизги максаты – катышуучулардын эл аралык сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү, экспорттук келишимдерди түзүү, коштоочу документтерди даярдоо жана продукцияны чет өлкөлүк рыноктордо илгерилетүү боюнча көндүмдөрүн өркүндөтүү болду. Өзгөчө көңүл айыл чарба продукциясына, балга, кийимге, туризмге жана IT кызматтарына бурулду.

Соода-өнөр жай палатасынын вице-президенти Авазбек Керимбаев мындай деди: «Биздин ишкерлер үчүн бул колдонмолор жана практикалык тренингдер абдан баалуу. Алар берген билим жана куралдар МЧОИлерге өздөрүнүн товарларын жана кызматтарын эл аралык аянтчаларда натыйжалуу сунуштоого жардам берет, узак мөөнөттүү экспорттук келишимдерди түзүүгө жана жаңы рынокторго чыгууга жол ачат».

Бул окуу Кыргызстанда 20-сентябрда белгиленген Ишкер күнүнө да туш келди. Бул БУУӨПтүн ишкердикти колдоого болгон бекем позициясын, аны инновациялардын, инклюзивдүү өсүштүн жана туруктуу өнүгүүнүн кыймылдаткычы катары кароосун дагы бир жолу тастыктады.

Бул демилге жөн гана техникалык колдоодон тышкары мааниге ээ. Ишкерлерди эл аралык сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү, экспорттук документтерди даярдоо жана маркетинг стратегияларын иштеп чыгуу боюнча көндүмдөр менен жабдуу аркылуу Кыргызстан менен Өзбекстандын ортосундагы чек аралык экономикалык байланыштар чыңдалып, ишеним бекемделет жана кызматташуу үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөр түзүлөт. Мындай адамдар ортосундагы жана бизнес ортосундагы байланыштар жалпы бакубатчылык жана узак мөөнөттүү тынчтык үчүн абдан маанилүү.

БУУӨПтүн Кыргызстандагы туруктуу өкүлү Александра Соловьёва демилгенин кош таасирине токтолуп өттү: «Кыргызстандын МКОИлеринин экспорттук мүмкүнчүлүктөрүн бекемдөө – бул бир эле учурда экономикага да, тынчтыкка да инвестиция. Ишкерлерге эл аралык рынокторго чыгууга жардам берүү менен биз жумуш орундарын түзүүгө, туруктуу баалуулук чынжырларын өнүктүрүүгө жана өлкөнүн глобалдык соодага интеграцияланышына өбөлгө түзүп жатабыз. Ошол эле учурда чек аралык бизнес байланыштар ишенимди жана кызматташууну бекемдеп, Кыргызстан менен Өзбекстан коомчулуктарынын ортосундагы туруктуулуктун жана социалдык ынтымагынын негизин түзөт».

Эки күндүк интенсивдүү окутуунун жүрүшүндө катышуучулар эл аралык рынокко чыгуу үчүн зарыл болгон көндүмдөрдү чыңдоого багытталган интерактивдүү сессияларга жана практикалык көнүгүүлөргө катышты. Тренерлер чыныгы мисалдарды жана симуляцияларды колдонуп, ишкерлердин сүйлөшүү, келишим түзүү жана чек ара аркылуу байланыш түзүү жөндөмдөрүн бекемдеди. Ошондой эле катышуучулар даяр шаблондорду жана текшерүү тизмелерин алышты – типтүү келишимдер, маркетинг план форматтары жана экспортко даярдыкты баалоо куралдары – аларды өз ишмердүүлүгүндө түздөн-түз колдоно алышат.

Катышуучулардын пикирлерине ылайык, алардын экспорттук процедуралар жана эл аралык сүйлөшүүлөр боюнча түшүнүгү кыйла жакшырды. Айрыкча бизнес-предложение шаблондору жана маркетинг план боюнча көрсөтмөлөр алар үчүн эң пайдалуу инструменттер катары белгиленди. Бул көндүмдөр жана байланыштар аймактык кызматташууну тереңдетүүгө, жумуш орундарын түзүүгө жана тынчтык менен туруктуулукту колдогон инклюзивдүү өсүшкө түз салым кошот.

Келечекте БУУӨП Кыргызстанда экспорттук экосистеманы бекемдөөгө багытталган мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтүү, консультациялык кызматтар жана саясаттык диалог аркылуу колдоону улантат. Кийинки иш-чаралар МКОИлердин эл аралык рынокторго интеграцияланышын, өнөктөштүктү өнүктүрүүнү жана туруктуу, инклюзивдүү өсүштү илгерилетүүнү көздөйт.

Бул демилге Финляндия Өкмөтү каржылаган БУУӨПтүн «Соодага көмөк көрсөтүү» долбоорунун (V-фаза) алкагында, Кыргызстан менен Өзбекстандын чек ара аймактарында туруктуу өнүгүүнү жана коомчулуктардын кызматташтыгын чыңдоого көмөктөшүү  боюнча БУУӨП долбоорунун колдоосу менен уюштурулду.