Kể từ ngày tham gia chương trình thí điểm, công việc kinh doanh của gia đình ông Lê Văn Kha (Hợp tác xã Hòa Lệ) đã được cải thiện đáng kể.

Bên cạnh theo dõi tiến độ sản xuất và tình hình kinh doanh, ông Kha còn dành thời gian cập nhật thông tin chi tiết về lượng nước tưới, phân bón và năng lượng (như điện năng, xăng, dầu, v.v) sử dụng trong mỗi giai đoạn sản xuất (gieo hạt, ra hoa, thu hoạch, v.v).

Dữ liệu này sẽ được phân tích bằng một công cụ do chuyên gia của dự án cung cấp, từ đó, ông Kha có thể dễ dàng theo dõi lượng phát thải trong quy trình canh tác của gia đình theo vụ, theo diện tích trồng, hay cụ thể hơn theo từng kilogram quả trước khi bán ra thị trường.

“Gần đây, tôi đã kí được một hợp đồng xuất khẩu số lượng lớn thanh long sang châu Âu.” Ông Kha chia sẻ. “Vị giám đốc phụ trách nhập hàng đã tới tận nơi thăm vườn, và rất hài lòng với quy trình giám sát, theo dõi khí thải cũng như phương thức canh tác thân thiện với khí hậu mà gia đình tôi áp dụng (GlobalGAP). Chính vì thế, tôi rất mong tiếp tục sử dụng công cụ theo dõi dấu chân các bon mà UNDP đang giúp đỡ phát triển tại Bình Thuận quê tôi trong thời gian tới. Nó đã đem tới những dấu hiệu tích cực cho công việc kinh doanh của gia đình tôi sau một thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.”

Cũng giống như ông Kha, bà Lê Phương Chi (Hợp tác xã Hàm Minh 30) rất hào hứng và lạc quan về những lợi ích mà hệ thống truy xuất dấu chân các bon điện tử mang lại cho việc trồng và chế biến thanh long. Đây chính là một điểm nâng cấp so với phương thức chép tay truyền thống, góp phần cải thiện tính minh bạch của từng sản phẩm trái cây bán đến tay người tiêu dùng. Theo bà Chi, bằng việc công khai nhật kí sản xuất cũng như thông tin về lượng khí thải các bon trong toàn bộ quá trình sản xuất, những người nông dân như bà buộc sẽ phải có trách nhiệm hơn với chất lượng của sản phẩm và sức khỏe của người tiêu dùng.

Những kết quả ban đầu

Những đánh giá đầu tiên đã chỉ ra rằng lượng phát thải các bon đã giảm đi đáng kể khi áp dụng phương thức GlobalGAP, hữu cơ và VietGAP, so với cách canh tác thanh long truyền thống tại Bình Thuận.

Trong tất cả các phương pháp, phần lớn lượng phát thải khí nhà kính đến từ việc sử dụng phân bón (42 - 52% tổng phát thải), tiếp theo đó là nguồn điện năng (26 - 42%), và sau cùng là xăng, dầu (14 -21%).

Như vậy, cơ hội để giảm phát thải từ sản xuất thanh long cần tập trung vào việc nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón và năng lượng điện. Ngoài ra, trồng xen cây thân gỗ ở những khu vực trống như vùng đệm, hoặc bên rìa trang trại có khả năng làm giảm lượng khí thải trên toàn bộ chuỗi cung ứng.

Hơn nữa, công cụ tính toán dấu chân các bon còn đóng góp vào việc dự đoán sản lượng và thời điểm thu hoạch cho từng hộ nông dân. Theo Tiến sĩ Vũ Tấn Phương, Giám đốc Văn phòng Chứng chỉ Quản lý rừng bền vững, công cụ này sẽ giúp nông dân ngày càng chủ động hơn trong kế hoạch kinh doanh của mình.

Những kết quả đánh giá ban đầu và bài học rút ra từ chương trình thử nghiệm sẽ tiếp tục được nghiên cứu để cải thiện quy trình và áp dụng rộng rãi hơn trong chuỗi cung ứng tôm tại Bạc Liêu trong thời gian sắp tới.