LocationsБыйылкы жумада БУУӨП Кыргыз Республикасына үч күндүк миссия уюштуруп, анын жыйынтыгында Ош шаарында техникалык семинар өткөрүлдү. Бул демилге Жапон Өкмөтү тарабынан каржыланган Борбор Азия шаарларынын табигый кырсыктарга жана климаттын өзгөрүшүнө туруктуулугун чыңдоо боюнча БУУӨП долбоорунун алкагында ишке ашырылууда.
Диалогдон аракеттерге: Ошто климат жана табигый кырсыктар тобокелдиктери боюнча семинар өттү
2025-ж., 20-August
Ош шаарындагы климат жана табигый кырсыктар тобокелдиктери боюнча семинардын жүрүшүндө
Армен Чилингарян
Миссия жогорку деңгээлдеги жолугушуулар менен башталып, Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин биринчи орун басары Азамат Мамбетов менен жолугушуу болду. Ал өлкөнүн даярдыкты жана туруктуулукту күчөтүүгө болгон чечкиндүүлүгүн белгилеп өттү:
«Кыргыз Республикасы – бул аймактагы кырсыктарга эң көп кабылган өлкөлөрдүн бири. Өкмөтүбүз өнүгүү стратегияларына кырсыктардын тобокелдигин азайтууну жана климаттын өзгөрүшүн интеграциялоого өзгөчө маани берүүдө. Ошондой эле калктын өмүрүн жана турмушун сактап калуу үчүн эрте эскертүү системаларын өнүктүрүүнү негизги курал катары көрүүдө. БУУӨПтүн Ысык-Көл облусунда жасалма интеллектке негизделген эрте эскертүү системасын сынамык иретинде киргизүүдөгү ийгиликтүү тажрыйбасын баса белгилегим келет. Бул тажрыйба Ошко да жайылып, инновациялык ыкмаларды колдонууга мүмкүнчүлүк берет».
Азамат Мамбетов, Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин биринчи орун басары
Кыргыз Республикасындагы БУУнун өнүктүрүү программасы
Ош шаарынын биринчи вице-мэри Адилет Шаршеналы уулу да бул колдоонун шаар үчүн маанилүү экенин белгиледи: «БУУӨПтүн шаарлардын туруктуулугу боюнча долбоору өтө убагында башталды. Азыр биз Ош шаарынын 2030-жылга чейинки социалдык-экономикалык өнүгүү жана социалдык коргоо программасын даярдап жатабыз. Биз биргеликте кырсыктарга жана климаттык коркунучтарга туруктуулукту камсыздайбыз. Анын ичинде ишенимдүү эрте эскертүү системалары биздин шаардын туруктуу келечегине камтылат».
БУУӨПтүн Кыргызстандагы Туруктуу өкүлү Александра Соловьева туруктуулукту куруу улуттук артыкчылыктарга жана коомдук муктаждыктарга таянууга тийиш экенин белгиледи: «Кыргызстан үчүн климаттык жана табигый тобокелдиктерге туруктуулукту чыңдоо өтө маанилүү. БУУӨП Кыргыз Республикасында Ош шаарында кырсыктардын тобокелдигин азайтуу жана климаттын өзгөрүшүнө ыңгайлашуу боюнча конкреттүү кадамдарды баштады. Бул аракеттер улуттук жана жергиликтүү бийликтин колдоосу жана БУУӨП командасынын күч-аракетинин аркасында мүмкүн болду. Ош шаарынан алынган сабактар жергиликтүү жамааттарга гана эмес, Кыргызстанга регионалдык кызматташтыкты өнүктүрүүдө чоң тажрыйба берет».
Александра Соловьева, БУУӨПтүн Кыргызстандагы Туруктуу өкүлү
Кыргыз Республикасындагы БУУнун өнүктүрүү программасы
Миссиянын соңунда БУУӨП Өзгөчө кырдаалдар жана кырсыктардын тобокелдигин азайтуу борбору (ЦЧССРБ) менен биргеликте Ошто бир күндүк семинар уюштурду. Семинарды БУУӨП, Жапон элчилиги, Ош мэриясы жана Кыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлиги ачып беришти.
«Бул долбоор Жапон Өкмөтү тарабынан каржыланып, БУУӨП тарабынан ишке ашырылууда. Борбор Азияда климаттын өзгөрүшүнүн айынан сел, жер көчкү, жер титирөө сыяктуу кырсыктар көбөйүп жатат. Ушул жагдайды эске алуу менен Жапон Өкмөтү БУУӨП менен өнөктөштүктө шаарлардын туруктуулугун күчөтүүгө көмөк көрсөтүүнү чечти. Мен ишенем, бул долбоор аймактагы жалпы көйгөйлөрдү чечүүгө салым кошот», — деди Жапон элчилигинин кеңешчиси Хироюки Судзуки.
Хироюки Судзуки, Жапон элчилигинин кеңешчиси
Армен Чилингарян
Семинарда Ош шаарынын 2026-жылга чейинки социалдык-экономикалык өнүгүү планы, кырсыктар профилинин долбоору жана шаардык пландоого тобокелдиктерди башкарууну интеграциялоо боюнча өзүн-өзү баалоо куралы сунушталды. Катышуучулар бул куралды практикалык түрдө сынап көрүп, алдын ала божомолдоо көнүгүүлөрүн өткөрүштү жана даярдыктын боштуктарын аныктап, артыкчылыктуу чараларды белгилешти.
Кыргызстан – региондук кызматташтыктын лидери
Долбоор регионалдык мүнөзгө ээ болуп, анын иш-чаралары Казакстан, Тажикстан, Түркмөнстан жана Өзбекстанды да камтыйт. Бирок миссия Кыргызстан Борбор Азияда кырсыктардын тобокелдигин азайтуу боюнча кызматташтыкты илгерилетүүдө негизги ролду ойнойт деп бекемдөөнү камсыз кылды.
«Шаарлардын туруктуулугу долбоору – бул табигый кырсыктардын тобокелдиктерин азайтуу жана климаттын өзгөрүшүнө ыңгайлашуу боюнча демилге гана эмес, Ош жана Кыргызстандын башка шаарлары үчүн туруктуу өнүгүүнүн стратегиялык куралы», — деди БУУӨПтүн Стамбул аймактык борборунун долбоор менеджери Сардор Кодиров.
Жыйынтык жана алынган сабактар
Ош семинары Жапон Өкмөтү каржылаган БУУӨПтүн региондук долбоорунун биринчи маанилүү этабы болуп калды. Долбоордун алкагында пилоттук иш-чаралар Петропавловск (Казакстан), Ош (Кыргызстан), Душанбе (Тажикстан), Ашхабад (Түркмөнстан) жана Наманган (Өзбекстан) шаарларында жүргүзүлүп жатат.
Долбоор Сендай рамка программасына жана Париж келишимине таянуу менен Кыргызстанга климат жана табигый коркунучтарды өнүгүү стратегиясынын ажырагыс бөлүгү катары киргизүүгө көмөк көрсөтүүдө.
Справка
Борбор Азияда 75 миллион адам жашап, алар өсүп жаткан климаттык жана техногендик коркунучтарга туш болууда. Кыргызстанда аймактын 90%дан ашыгы 1500 метрден жогору тоолуу аймакта жайгашкан. Бул кырсыктарга өзгөчө аярлуулукту жаратат: 3000ден ашык муз көлдөрү, жер көчкү, селдер жана жер титирөөлөр калктуу аймактар үчүн олуттуу коркунуч. Мындан тышкары, тез урбанизация жана абанын булганышы Ош жана Бишкек сыяктуу шаарлардын аялуулугун күчөтүүдө.
БУУӨП – жакырчылык, теңсиздик жана климаттын өзгөрүшү менен күрөшүүдөгү БУУнун алдыңкы уюму. Дүйнөнүн 170 өлкөсүндөгү өнөктөштөр менен иштеп, элдер үчүн узак мөөнөттүү жана интеграцияланган чечимдерди сунуштайт.
Related
content
content
