Ukratko:

UNDP, u partnerstvu sa Globalnim fondom za životnu sredinu (GEF) i Vladom, pomaže Crnoj Gori da izgradi bolju, zeleniju budućnost tako što će na bezbjedan način ukloniti toksični otpad, poput ozloglašenih polihlorovanih bifenila (tzv. PCB). Nadaleko poznati zbog svojih štetnih efekata po zdravlje, organska jedinjenja polihlorovanih bifenila su još uvijek prisutna, prevashodno u staroj industrijskoj opremi. Oslanjajući se na ekspertizu međunarodnih kompanija sa dugogodišnjim iskustvom u bezbjednom uklanjanju toksičnih materija, pomažemo u prenošenju znanja i vještina na lokalne kompanije, a ujedno uklanjamo štetne supstance. Trenutno, PCB-i se uklanjaju iz industrijskih lokacija, u skladu sa svim međunarodnim konvencijama i standardima, nakon čega će se izvoziti na daljnju razgradnju i uništavanje u posebnim objektima.

Projekat se sprovodi u saradnji sa relevantnim institucionalnim i industrijskim subjektima, tj. Ministarstvom održivog razvoja i turizma, CEDIS, UNIPROM KAP i drugim vlasnicima opreme koja sadrži PCB. Iako se očekuje da riješi sve preostale probleme vezane za PCB u zemlji, projekat će ujedno osigurati i da se izgrade adekvatni kapaciteti za dobro upravljanje PCB-ima, u slučaju da se takav opasni otpad identifikuje nakon zatvaranja projekta.

Ciljevi:

Cilj projekta je da zemlji pruži podršku u vidu neophodne tehničke i finansijske pomoći kako bi se identifikovali i odložili svi preostali PCB u zemljji (a koji se procjejuju na najmanje 900 t opreme, otpada i zemljišta koji sadrže PCB). Ovo će doprinijeti postizanju Cilja održivog razvoja 12, kroz potcilj 12.4: “Do kraja 2020. postići ekološki ispravno upravljanje hemikalijama i svim oblicima otpada tokom čitavog njihovog upotrebnog ciklusa, u skladu sa dogovorenim međunarodnim okvirima, i značajno smanjiti njihovo ispuštanje u vazduh, vodu i zemljište kako bi se što više umanjili njihovi negativni uticaji na zdravlje ljudi i životnu sredinu.”

Aktivnosti:

Projekat se satstoji od slijedeće 4 komponente:

Jačanje kapaciteta za upravljanje PCB-em:

• Operatori iz sektora energetike i organa nadležnog za kontrolu životne sredine će biti osposobljeni za ekološki prihvatljivo upravljanje (ESM) PCB
• Sprovođenje zakona Crne Gore o upravljanju PCB će biti osnaženo

Inventar otpada koja sadrži PCB, planiranje i uspostavljanje javno-privatnog partnerstva:

• Invenatar otpada koji sadrži PCB je ažuriran i završen sa uzorkovanjem i analizom opreme koja je izbečena iz upotrebe ili je još uvijek u upotrebi
• Nacionalni plan upravljanja PCB je izrađen i usvojen
• Uspostavljanje inovativnog javno-privatnog partnerstva (JPP) za upravljanje opremom i otpadom kontaminiranim sa PCB

Ekološki prihvatljivo upravljanje (ESM) otpadom koji sadrži PCB:

• Odabrana skladišta su nadograđena za bezbjedno skladištenje opreme sa PCB-em u postupku njihovog odlaganja ili dekontaminaciji
• Identifikovanje, procjena i nabavka tehnologija i usluga za ekološki prihvatljivo odlaganje PCB-a
• Oprema i otpad koji sadrže ili su kontaminirani sa PCB-em su odloženi ili obrađeni na ekoliški prihvatljiv način

Praćenje, učenje, adaptivne povratne informacije i evaluacija

Očekivani rezultati:

Sveobuhvatna identifikacija i odlaganje/tretman opreme kontaminirane sa PCB-em i otpada u državi je opšti cilj projekta. To će se ostvariti postizanjem slijedećih rezultata:

• Sveobuhvatni, nacionalni inventar PCB-a;
• Smjernice za ESM kreirane i treninzi za vlasnike PCB-a i organe nadležne za kontrolu životne sredine planirani i sprovedeni;
• Postojeća skladišta za PCB analizirana i unaprijeđena u skladu sa međunarodnim standardima da bi se moglo vršiti uklanjanje i dekontaminacija PCB-a;
• Rizik po stanovništvo koje živi u okolini fabrike i skladišta koja sadrže PCB je sveden na minimum putem odgovarajućeg odlaganja najmanje 900 tona opreme, otpada i zemljišta kontaminiranih sa PCB;
• Lokalne kompanije/institucije će imati korist od uspostavljanja javno-privatnog partnerstva za upravljanje PCB-em.

Do sada, urađeno je slijedeće:

• 70% PCB inventara završeno;
• Smjernice za ESM kreirane i treninzi za vlasnike PCB-a i organe nadležne za kontrolu životne sredine planirani i sprovedeni;
• Izrađen glavni projekat za buduće PCB skladište;
• 246 t  opreme, otpada i zemljišta kontaminiranih PCB-em izvezeno na trajno zbrinjavanje;
• 3 pravna akta izmijenjena i usaglašena sa Štokholmskom konvencijom i EU regulativom.

Vebsajt projekta

Srednjeročna procjena - dokumenta za aplikante: 

Guidance note

Report Audit Trail Template

Terms of reference - International consultant

Terms of reference - Local consultant