İstanbul, Türkiye, 18–19 Kasım 2025 – Küresel büyümenin yavaşlaması, yapay zekânın hızla ilerlemesi ve iklim değişikliğinin artan etkileri dünyayı derinden sarsmaya devam ederken, sürdürülebilir kalkınma için çözümleri ve ortaklıkları yeniden düşünme ihtiyacı her zamankinden daha belirgin hâle geliyor. Bu çerçevede, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) iş birliği ve Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığının desteğiyle 2025 İstanbul Kalkınma Diyalogları (#IDD2025) etkinliğini düzenledi. Etkinlik; politika yapıcıları, özel sektör temsilcilerini, yatırımcıları, akademisyenleri ve uzmanları bir araya getirerek sürdürülebilir, yeşil, adil ve barışçıl toplumlara giden yolları ele aldı.

Etkinlik kapsamında 2025 İnsani Gelişme Raporu’nun Türkiye lansmanı da gerçekleştirildi ve Avrupa ile Orta Asya’da insani gelişmeye ilişkin bölgesel eğilimler üzerine bir diyalog düzenlendi. UNDP’nin küresel kalkınma trendlerini analiz eden en büyük yayını olan 2025 İnsani Gelişme Raporu, özellikle yapay zekânın kapsayıcı büyüme için sunduğu dönüştürücü potansiyele odaklanıyor.

UNDP ile Türkiye arasındaki stratejik ortaklık çerçevesinde 2015 yılından bu yana düzenlenen İstanbul Kalkınma Diyalogları, sürdürülebilir kalkınma alanında önde gelen bölgesel platformlardan biri hâline geldi. “Kalkınmanın Geleceğini Şekillendirmek” temasıyla gerçekleşen bu yılki etkinlik, özel sektörün, ticaretin ve yatırımların sürdürülebilir kalkınmayı ilerletmedeki değişen rollerine odaklanan oturumlara; geleneksel kalkınma modellerinin yeniden ele alındığı ve kolektif etkiyi güçlendirmeye yönelik iş birliklerinin tartışıldığı dinamik ve çözüm odaklı tartışmalara sahne oldu.

UNDP Vekil Yöneticisi Haoliang Xu, açılış konuşmasında şunları söyledi: “Dünyanın en parçalı göründüğü anlarda dayanışma içinde bir araya gelmeliyiz. Zorlukların aşılmaz göründüğü zamanlarda, 21. yüzyıl için işleyen küresel kamusal ürünleri ve kalkınma çözümlerini şekillendirmek üzere kolektif eyleme ihtiyaç var. Birlikte öğrenebilir, fikirlerimizi paylaşabilir ve gezegen ile insanlar için sonuç üreten yeni nesil kalkınmayı şekillendirebiliriz.”

Etkinlik programında; işin ve becerilerin geleceği, gençlik, döngüsel ekonomi, dayanıklılık ile teknoloji ve yapay zekânın insani gelişme için sunduğu dönüştürücü fırsatlar gibi başlıklar yer aldı.

Uluslararası kalkınma iş birliğinin önemine vurgu yapan TİKA Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Rahman Nurdun, şu değerlendirmede bulundu: “Üst üste binen krizlerle şekillenen bir dünyada, Türkiye’nin kalkınma iş birliği sorumluluğunu üstlenen TİKA olarak ilerlemenin ancak bilgi, sorumluluk ve umudun paylaşılmasıyla mümkün olduğuna inanıyoruz. Birleşmiş Milletler’in birleştirici gücü ve uzmanlığıyla birlikte bu tür ortaklıklar, sınırlı kaynakları kalıcı etki yaratan çözümlere dönüştürebilir.”

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı İnsani Yardım ve Teknik Yardım Genel Müdürü Büyükelçi Korhan Karakoç da uluslararası iş birliğinin önemini şu sözlerle vurguladı: “Türkiye için kalkınma soyut bir kavram değildir — bizim için kalkınma insana, fırsata ve insanlık onuruna dair bir kavramdır. Vizyonumuz, hiç kimsenin geride bırakılmaması gerektiği inancına dayanıyor. Yardım alan bir ülkeden etkin bir kalkınma ortağına dönüşme deneyimimiz, uluslararası iş birliğine yaklaşımımızı şekillendirmiştir.”

2025 İstanbul Kalkınma Diyalogları, Sevilla’daki FFD4 ve Awaza’daki LLDC3 gibi küresel süreçlerden; ayrıca özel sektör temsilcileriyle UNDP’nin sürdürülebilir kalkınmaya yönelik katkıları destekleyebilecek politika, düzenleme ve finansman araçlarına dair gerçekleştirdiği yakın dönemli diyaloglardan beslenerek şekillendi.

İstanbul Kalkınma Diyalogları bir kez daha cesur fikirlerin ve kapsayıcı çözümlerin buluşma zemini oldu. Ülkeler karmaşık küresel zorluklarla mücadele ederken, #IDD2025 dayanıklı, adil ve geleceğe hazır kalkınma yollarını şekillendirmek için önemli bir fırsat sundu.

Oturumlar, konuşmacılar ve sonuçlara ilişkin daha fazla bilgi için IDD2025 mikro sitesini ziyaret edin. Sosyal medyada #IDD2025 etiketiyle tartışmalara katılmaya devam edin.

İletişim bilgisi:
TİKA: Buket Sezer, b.sezer@tika.gov.tr 
T.C. Dışişleri Bakanlığı:  Hüseyin Özen, huseyin.ozen@mfa.gov.tr
UNDP: Omer Sadaat, sayed.omer@undp.org