LocationsЕгер климаттың өзгеруіне қарсы шұғыл шаралар қабылданбаса, онсыз да осал аймақтар ең көп зардап шегеді, бұл адамның даму деңгейінің күрт төмендеуіне әкеледі.
Жаңа мәліметтерге сәйкес, планетаның кейбір аймақтарында климаттың өзгеруі қатерлі ісік сияқты өлімге әкелуі мүмкін
2022 ж. 5 November
Келісілген және шұғыл әрекеттерсіз климаттың өзгеруі теңсіздікті күшейтеді және адам әлеуетінің дамуындағы алшақтықты арттырады - бүгін БҰҰ Даму Бағдарламасы (БҰҰДБ) және Климаттың өзгеруінің әсерін зерттеу зертханасы (Climate Impact Lab) ұсынған Human Climate Horizons "Адамзаттың климаттық көкжиектері" жаңа платформасына сәйкес. Платформа адамдар мен шешім қабылдаушылардың мүмкіндіктерін кеңейту үшін жасалған және климаттың өзгеруі өлім, табыс және энергияны тұтыну деңгейінің өзгеруі арқылы адамдардың өміріне қалай әсер ететінін көрсетеді.
Мысалы, Бангладештің астанасы Даккадағы климаттың өзгеруі нәтижесінде, өте жоғары шығарындылар сценарийі кезінде, 2100 жылға қарай қосымша өлім-жітім (жылына әрбір 100 000 адамға 132 адам) елдегі барлық қатерлі ісіктерден болатын өлім-жітімнің ағымдағы деңгейінен екі есе дерлік және жол-көлік оқиғаларынан болатын жыл сайынғы өлім-жітімнен 10 есе көп болады.
Климаттың өзгеруінің әртүрлі елдердегі халықтың денсаулығына әсерін салыстыру қазіргі теңсіздікті күшейтетін болашақты көрсетеді. G20 елдерінің арасында - CO2 шығарындыларының көп бөлігін құрайтын елдер - үштен бірі климаттың өзгеруіне байланысты өлім-жітімнің артуына тап болады. Ең аз дамыған елдерде бұл көрсеткіш төрттен үшке дейін өседі, бұл алдағы онжылдықтарда теңсіздікті күрт арттырады.
"2022 жылы әлемнің түкпір-түкпіріндегі адамдар көптеген ғалымдар болжағаннан әлдеқайда жылдам және күшті дамып келе жатқан климаттық төтенше жағдайдың куәсі болды. Бұл біздің болашағымызға қауіп төндіреді, сонымен қатар осы жерде және қазір күресу керек нақты тәуекел болып табылады", -деді БҰҰДБ әкімшісі Ахим Штайнер.
"Климаттың өзгеруінің өлім-жітім, еңбек ресурстары және энергияны тұтыну сияқты аспектілерге әсеріне назар аудара отырып, "Адамзаттың климаттық көкжиегі" жаңа платформасы шешім қабылдайтын тұлғаларға климаттық саясатты ең қажет жерде қабылдауға көмектесетін маңызды деректер мен талдауларды береді. Мысалы, платформа Париж келісімінің мақсаттарына жету жолындағы белсенді жаһандық күш салу 2100 жылы төтенше ыстықтан болатын болжамды өлім-жітімді 80%-дан астамға азайтып, ондаған миллион адамның өмірін сақтап қалуға мүмкіндік беретінін көрсетеді", - деп атап өтті ол.
Жаңа деректер сонымен қатар климаттың өзгеруі елдердегі теңсіздікті күшейтетінін көрсетеді. Мысалы, Колумбияның солтүстігіндегі портты қала Барранкильяда, өте жоғары шығарындылар сценарийі кезінде, 2100 жылға қарай жылы температураға байланысты өлім-жітімнің қосымша деңгейі (жылына әрбір 100 000 адамға 37 адам) қазіргі уақытта сүт безі қатерлі ісігінен елдегі өлім-жітімнен бес есе жоғары. Бұл ел астанасы Боготамен салыстырғанда климаттың өзгеруіне байланысты өлім-жітім деңгейінің алшақтығын арттырады.
"Климаттың өзгеруінің әсерін зерттеу зертханасы климаттың өзгеру шығындары мен шығарындыларды азайтудың пайдасын бағалау үшін жаһандық деректерді, үлкен деректерді талдауды және егжей-тегжейлі климаттық модельдерді біріктіреді. Күрделі зерттеулерге сүйене отырып, ол климаттың өзгеруінің болашақ әсерлері қазіргі кездегі ең ыстық және жиі ең кедей аймақтарға пропорционалды емес әсер етіп, қазіргі теңсіздікті күшейтетінін көрсетеді", -деді Зертхана жетекшісі Сол Сян, Берклидегі Калифорния университетінің мемлекеттік саясат саласындағы профессоры.
"Бақытымызға орай, әлем шығарындыларды белсенді түрде азайта отырып, траекторияны өзгерте алады", - деді Сян.
Жаңа деректер климаттың өзгеруін азайту үшін ғана емес, сонымен қатар оның салдарына бейімделу үшін шұғыл шаралар қабылдау қажеттілігін көрсетеді. Мысалы, Пәкістанның Файсалабад қаласында, тіпті климаттың өзгеруінің орташа жеңілдеуі кезінде, 2020-2039 жылдар аралығында климаттың өзгеруінен болатын қосымша өлім-жітім жылына 100 000 адамға шаққанда орта есеппен 36 өлімді құрайды. Климаттың өзгеруіне бейімделу бойынша айтарлықтай күш салмасақ, ғасырдың ортасына қарай Фейсалабадта климаттың өзгеруіне байланысты жыл сайынғы өлім-жітім екі есеге жуық артып, 100 000 адамға 67 өлімге жетеді. Бұл көрсеткіш қазіргі уақытта Пәкістандағы өлімнің үшінші негізгі себебі болып табылатын инсульт сияқты өлімге әкеледі.
"Біз климаттың жаһандық өзгеруінің сыни салдарына тап болатын шамаға қарай, жекелеген елдер, облыстар немесе қалалар жасаған шығарындыларды азайту әрекеттері шынымен маңызды ма екен деп ойлану оңай. Платформа бұл күш-жігердің біздің ұжымдық болашағымызды қалыптастырудағы тікелей рөлін көрсетеді", -деді Ханна Хесс, Rhodium Group климаттың өзгеру салдарының әсерін зерттеу зертханасы директорының көмекшісі.
"Климаттың өзгеруінің адам дамуы үшін салдарын болжау адамдардың өміріне және олардың қауіпсіздігіне қауіп төндіретін әлемнің тәуекелдерін түсінуге көмектеседі. Бірақ біз болашақтың алдын ала белгіленбегенін есте ұстауымыз керек", - дейді Адам дамуы туралы баяндама дайындау бюросының өкілі Педру Консейсан. "Бұл гиперлокализацияланған болжамдар адамдарға шығарындыларды азайтудың шұғыл қажеттілігі туралы сигналдардан бастап, адам дамуындағы пайда болатын теңсіздіктерді анықтауға дейін шешім қабылдауға мүмкіндік береді. Сайып келгенде, бұл қауымдастықтарға, үкіметтерге, сақтандыру және қаржы институттарына әрекет етуге көмектеседі".
COP27 қарсаңында жаңа платформа барлығына парниктік газдардың жаһандық шығарындыларының өсуінің тең емес салдарын азайту жөніндегі әрекеттерді негіздеуге көмектесетін зерттеулерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
БАҚ үшін ақпарат алу үшін хабарласыңыз:
Каролина Гивен Сьоландер | БҰҰДБ Кеңсесінің Адам дамуы туралы баяндаманы дайындау жөніндегі коммуникациялар жөніндегі маманы | Ұялы тел: +1 347 908 4008 | Электрондық пошта: carolina.given.sjolander@undp.org
Мэгги Янг | Rhodium Group - Climate Impact Lab коммуникациялар жөніндегі аға қызметкері | Ұялы тел: +1 510 984 1917 | Электрондық пошта: myoung@rhg.com
Human Climate Horizons (Адамзаттың климаттық көкжиегі) деректер мен көріністер платформасы туралы
"Адамзаттың климаттық көкжиектері" - адам дамуының бірнеше аспектілерінде климаттың өзгеруінің болашақ салдары туралы локализацияланған ақпарат беретін деректер мен идеялар платформасы. Бұл ашық және масштабталатын цифрлық кеңістік - мүмкін болашаққа терезе - көптеген пәнаралық заманауи зерттеулермен қамтамасыз етілген. Платформа - Климаттың өзгеруінің әсерін зерттеу зертханасы мен БҰҰДБ Адам дамуы туралы баяндамалар дайындау бюросының бірлескен жұмысының нәтижесі.
Платформа сонымен қатар температура туралы жергіліктендірілген деректер арқылы климаттың өзгеруін көргісі келетіндердің барлығына ұсынады: пайдаланушылар климаттың қаншалықты экстремалды болатынын және бұл олардың және балаларының болашағы үшін нені білдіретінін біле алады. Бағалау кірістер мен халықтың өсуінің сараптамалық болжамдары, болжамды парниктік газдар шығарындылары және 33 климаттық сценарийді симуляциялау негізінде құрылған. Болжамдардың толық жиынтығын жүктеуге болады, бұл зерттеушілер мен талдаушыларға өз қорытындыларын жасауға мүмкіндік береді.
Дүние жүзіндегі 24 000-нан астам аймаққа гиперлокальды қамтуды, екі түрлі даму сценарийін және 21 ғасырдың аяғына дейінгі уақыт көкжиектерін ұсына отырып, платформа климаттың өзгеруіне байланысты адамның ықтимал шығындары туралы эмпирикалық негізделген деректерді ұсынады. Бірінші релиз климаттың өзгеруінің өлім-жітімге, еңбек ресурстарына және энергияны тұтынуға әсерін қамтиды. Жақын арада модельдеу климаттың өзгеруінің жағалаудағы қауымдастықтарға әсері, азық-түлік өндірісі инфрақұрылым сияқты көптеген аспектілерді қамтиды деп күтілуде.
Тағы осы тақырыпта
