Proje ne hakkında?

Proje Türkiye'de sürdürülebilir toplum temelli turizmin planlanması ve uygulanması için ulusal ve yerel kapasitelerin geliştirilmesini hedeflemektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı (KTB) tarafından ulusal kapsamda uygulamaya konulacak bu girişim ayrıca, çeşitli turizm faaliyetlerine odaklanmak ve alternatif turizm girişimlerini ön plana çıkarmak suretiyle  Türkiye 2023 Turizm Stratejisi için girdi sağlayacaktır.  

Mevcut durum nedir?

UNDP ve Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında 2007 yılından bu yana, yerel ekonomik kalkınmaya yönelik turizmin çeşitli dallarına odaklanmış, uzun soluklu bir ortaklık bulunmaktadır. Bu ortaklık 2023 Turizm Stratejisi’nde de belirtildiği üzere turizmin çeşitlendirilmesine paralel olarak tasarlanmıştır ve aşağıda belirtilmiş olduğu üzere, üç farklı proje ortaklığında kırsal turizm, kültürel turizm ve kış turizmine odaklanmıştır:

1- Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR)

2- Dört BM kuruluşunun (UNDP, UNESCO, UNICEF ve UNWTO) ortaklığıyla uygulamaya konulan Doğu Anadolu’da Kültür Turizmi İçin İttifaklar Ortak Programı

3- AB Katılım Öncesi Mali Yardım Aracının Bölgesel Kalkınma Bileşeni altındaki BROP birinci paketi kapsamında Bakanlıkça hazırlanan “Erzurum, Erzincan ve Kars Kış Turizm Koridorunun Geliştirilmesi Projesi için ön fizibilite, teknik çizimler ve ihale şartnamelerinin hazırlanması gibi konularda teknik destek sağlanması

Bahsi geçen proje ortaklıkları sayesinde önemli dersler çıkarılmıştır. Mevcut yerel ekonomik kalkınma girişimlerinin çoğunluğu, turizmi, geliştirilmesi gereken bir sektör olarak önceliklendirmektedir. Bu nedenle, turizmin çeşitlendirilmesi ve kapasitesi (ulusal ve yerel seviyede) oldukça önemlidir. Diğer taraftan, Türkiye, büyüyen turizm sektörü ve gelirleri ile tanınan bir ülke olmakla birlikte, sürdürülebilir toplum temeli turizm* yaygın değildir ve bu tip turizm kollarına ilişkin destek yapıları iyi bir şekilde geliştirilmemiştir. Dolayısıyla, hem Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ve merkezi seviyedeki ortaklarının hem de yerel seviyedeki Belediyeler ve Kalkınma Ajansları’nın bu alanlarda kapasiteye ihtiyacı vardır.

*Sürdürülebilir Toplum Temelli Turizm, yerel doğal ve kültürel değerler üzerine kurulmuş, bu değerleri hem koruyan hem de yerel halkın, özellikle kadın ve dezavantajlı nüfusun, bu değerlerden ekonomik fayda sağlayacağı bir turizm türü olarak tanımlanabilir.

Misyonumuz nedir?

UNDP'nin misyonu, Sürdürülebilir Toplum Temelli Turizm Alanında Kapasite Geliştirme Projesi'nin hedeflerine ve beklenen sonuçlarına ulaşması için Kültür Turizm Bakanlığı'na teknik destek sağlamak, öğrenilen dersleri hem KTB'nin ilgili birimlerine hem de ilgili diğer merkezi ve yerel kurumlara aktarabilecek ortamlar yaratabilmektir.

Nasıl çalışıyoruz?

Mevcut proje, (bölgesel odak kapsamında) seçilmiş bölge ya da bölgeler için sürdürülebilir toplum temelli turizme yönelik var olan yerel girişimlerin bir envanterini yapacak, sonrasında ise başarılı örnekleri tekrarlamak ve alınmış dersler ışığında harekete geçmek için kapasiteye ilişkin önerilerde bulunacaktır. Bu yaklaşım, kendi içinde son bularak sadece turizme odaklanmakla kalmayacak aynı zamanda, Kalkınma Ajansları gibi yerinden yönetim / yerel kapasiteleri oluşturma ihtiyacını gündeme getirerek, yönetim sisteminde ortaya çıkan bir akım olan yerinden yönetimin yanı sıra, rekabet edebilirlik, değer zincirleri, sürdürülebilirlik ve yeşil iş faaliyetleri ve kapasite gelişimini sisteme dahil edecektir.

Söz konusu yaklaşım üç ana esas doğrultusunda tasarlanmıştır:

A-    Kapasite Değerlendirme

B-    Kapasite Değerlendirme Sonrası Faaliyetler

C-    İyi Örneklerin Güçlendirilmesi ve Tekrarlanması

Türkiye nasıl yararlanıyor?

Bu proje şu şekilde sonuçlanacaktır:

1-    Sürdürülebilir toplum temelli turizmin uygulanması için gereken ortama ilişkin mevcut durumu değerlendiren bir çalışma ve haritalandırma (yasal, kurumsal yapılar ve destek yapıları). Haritalandırma ve mevcut durum analizi için proje süresince örneklemeye gidilecek ve Türkiye’yi temsilen sürdürülebilir toplum temelli turizm uygulamalarının kapsamlı şekilde incelenebileceği alanlar seçilecek, yerel ve merkezi düzeyde yapılan görüşmeler aracılığıyla tercihen 3-4 alanda analiz çalışması yapılacaktır.

2-    2023 Turizm Stratejisinin sürdürülebilir toplum temelli turizm yönlerini uygulanabilir duruma getiren bir eylem planının geliştirilmesi ve kısa dönemli eylemlerle başlayan uygulamalar,

3-    Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın diğer merkezi ve yerel aktörlerin ortaklığı ile nasıl daha etkili bir şekilde sürdürülebilir toplum temelli turizmi destekleyebileceğine dair yapılandırılmış bir değerlendirme. Eylem planlarının hazırlaması ve seçilmiş 3-4 bölge/alanda destek mekanizmalarının harekete geçmesi. (Destek mekanizmaları IPA, Kalkınma Ajansları, UNDP-GAP Organik Tarım Projesi ekoturizm bileşeni ve Efes Şirketi’nin Sürdürülebilir Turizm hibe programını içerebilir.)

4-    Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ilgili diğer bakanlıkların personelinin, ilgili yerel aktörlerin (kalkınma ajansları, belediyeler, STK’lar) sürdürülebilir toplum temelli turizm ilkeleri ve Türkiye bağlamı konularında eğitilmeleri, en iyi örneklere çalışma gezileri düzenlenmesi

5-    Mevzuat ve uygulama ortamlarının sürdürülebilir toplum temelli turizm bağlamında iyileştrilmesi için ilgili aktörler tarafından öneriler getirilmesi ve savunu faaliyetlerinin yapılması,

6-    Sürdürülebilir toplum temelli turizm alanında eğitim materyallerinin/kılavuzların/araçların üretilmesi, Bakanlığın, üniversitelerin ve ilgili diger eğitim kurumlarının kullanımına sunulmasıdır.
 
 Bu projeyi takiben daha büyük ölçekli, pilot uygulamaların da yer alacağı bir program geliştirilmesi planlanmaktadır.