Кадрдын артында: ВИЧ (иммундук жетишсиздик вирусу) жана кургак учук ооруу программаларынын дары-дармек сактоочу жайында иштөө.

Ислам ПРООНдун дары-дармек сактоочу жайында иштейт, анда бардык медициналык жабдыктар, Глобалдык фонд тарабынан сатылып алынган дары-дармек буюмдары жана тесттери сакталат.

2021-ж., 25-June

Работа на складе. Сүрөт: Dmitry Motinov / UNDP Kyrgyzstan

Исламдын адаттагыдай жумуш күнү, бирок анын жумушу  адаттагыдай эмес. Ал эртең менен «жумуш ордуна» келгенде, температураны жана нымдуулукту текшерүү менен баштайт; чындыгында, бул кыймыл-аракеттен жүздөгөн адам баласынын жашоосу көз каранды. Ислам ПРООНдун дары-дармек сактоочу жайында иштейт, анда бардык медициналык жабдыктар, Глобалдык фонд тарабынан сатылып алынган дары-дармек буюмдары жана тесттери сакталат. Ислам жана анын кесиптеши Эркин алардын коопсуз сакталышына жана ар бир бейтап эң жогорку сапаттагы дарылоо менен камсыз болушу үчүн өз убагында муктаж болгондорго жеткирүүгө жооптуу.

"Менин жумушум - бажыканадан келгенден кийин жүктү сактоочу жайга алып баруу, анын бүтүндүгүн, санын, транспорттун жүрүшүндө   температура режими сакталганын, кемчиликтери жоктугун текшерүү. Андан кийин мен ага сактоочу орун таап, каттоодон (сактоо мөөнөтүн, сериялык номерин ж.б.)  өткөрөм, кесиптешим менен биздин маалыматтарды компьютерге киргизем. Бизде складдык бухгалтердик эсеп жана инвентаризация бар. Андан кийин биз долбоорго жана өнөктөштөргө дары-дармек келгенин кабарлайбыз, алар аны кантип таратууну чечишет. Алардын көрсөтмөлөрүн алгандан кийин, биз жүктөрдү ошого жараша жеткиребиз. Биз сактоочу жайдагы тазалыкты сактап, сактоо шарттарын көзөмөлдөп жана мейкиндикти оптималдаштырышыбыз керек", - деп түшүндүрөт бул жерде алты жылдан бери иштеп келе жаткан Ислам.

Логистика - Долбоордун негизги бөлүгү

ВИЧ, кургак учук жана безгекке каршы күрөшүү үчүн Глобалдык фонддун алкагында, эң сапаттуу алдын алуу, диагноздоо, дарылоо жана жардам берүү үчүн ПРООН кургак учукту жана ВИЧ улуттук программасын колдойт. Склад аянтында сакталган көптөгөн дары-дармектерди жана жабдууларды сатып алуу 780 км2 жана сактоо жайы Ислам менен Эркиндин камкор колунда. Бул туруктуу шарттарды тынымсыз камсыз кылуу дары-дармектер, тесттер жана башка материалдар натыйжалуулугун жоготпой турушу үчүн керек.

"Албетте, биз долбоордун адистери менен бирге иштейбиз. Бирок биз, өз кезегинде, тез арада жеткирүүнү уюштурушубуз керек. Эгер кандайдыр бир ката биздин ишибизде пайда болсо, анда оорулуу дары-дармекти өз убагында албайт, дарыланбайт, татаалдашуу келип чыгышы мүмкүн. Сактоочу жайда көйгөйлөр бар болсо, кесепеттери да болот. Тесттер туура жыйынтыктарды көрсөтпөй, же бузулган дары-дармектер кыйыр таасирлерди бериши мүмкүн. Склад жана транспорттук логистика - биздин долбоордун эң маанилүү бөлүгү "- Ислам дагы бир жолу температураны жазып жатып айтып берди.

Складда ар дайым температура 15-25 C°, нымдуулук 50% дан жогору эмес. Дары-дармектер, атайын сактагыч шартын талап кылган тесттер атайын муздаткычтарда сакталат.  2,5 м бийиктикте эч нерсе сакталбаганга аракет кылат, себеби температура бийиктеген сайын  көтөрүлөт. Склад 24 сааттык коопсуздук, видео көзөмөлдөө, өрт өчүрүү сигналдары жана электр энергиясы өчүрүлгөн учурда генераторлор менен жабдылган. Склад Кургак учук, ВИЧ жана Ковид-19 программалары үчүн талап кылынган товарлардын кеңири спектрин, анын ичинде дары-дармектер, сайма, тесттер жана реагенттер, жеке коргоо, лабораториялык жабдуулар, технология, алдын алуу аярлуу топтор үчүн материалдар жана продукт топтомун сактоо үчүн колдонулат.

 Складдагы жумуш өтө катуу жана тажатма болушу мүмкүн, бирок ар күн ар кандай болот.

«Адатта, бардыгы планга ылайык келет: айдын башында, сактоочу жайда калдыктарынын тизмеси программалык адистерге   жөнөтүлөт. Программалык камсыздоонун адистери аларды изилдешет. Бирок кээ бир учурда уюмга күтүлбөгөн жерден келип, тез арада дарылоого муктаж болгон бейтаптар бар, шашылыш жеткирүүнү уюштурушубуз керек. Кээде биз да чоң жана оор жүктөр да болот, ошол учурда жолун табуу үчүн ашыкча иштешибиз керек.» -деп Ислам түшүндүрөт. Жакында Ислам Улуттук жугуштуу ооруканага компьютердик томографияны жеткирүүгө жардам берди. Эң оор бөлүгү 2 тоннадан ашык салмактагы жабдуу.

Ислам биринчи көзгө көрүнбөгөн, бирок алмашылгыс жумуш кылат. "Мен бул гуманитардык уюмдун мүчөсү болгонума сыймыктанам", - дейт Ислам. «Биздин жардамга чынында муктаж болгон адамдар бар, ал эми чоң долбоордун, кичинекей бөлүгү болсом да мен бирөөгө өз убагында дарылоого жардам бере алам».

Сүрөт: Dmitry Motinov, Marion Biremon / UNDP Kyrgyzstan