Орталық Азия мен Ауғанстан үшін «Нұр сәулесі» Бастамасының аймақтық бағдарламасының семинары

2022 ж. 24 May
Фото: Қазақстандағы БҰҰДБ

Алматыда Орталық Азия аймағы елдеріндегі әйелдерге қатысты зорлық-зомбылыққа қарсы ведомствоаралық әрекет ету тұжырымдамасын іске асыру бойынша шолу семинары өтуде. Семинарға құқық қорғау органдарының, денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет секторларының, зорлық-зомбылықтан зардап шеккендермен жұмыс істейтін мемлекеттік және үкіметтік емес мамандандырылған ұйымдардың өкілдері, гендерлік зорлық-зомбылық мәселелері бойынша ұлттық сарапшылар және Орталық Азия елдерінен БҰҰ жүйесінің мамандандырылған мекемелері қатысады.
«Нұр сәулесі» бастамасы (Spotlight Initiative) - Еуропалық Одақ қолдайтын Біріккен Ұлттар Ұйымының жаһандық бастамасы. Орталық Азиядағы бастаманы жүзеге асыру үшін Еуропалық Одақ 4 миллион еуро бөлді.

«Біздің жоба бойынша серіктестеріміз, БҰҰ агенттіктері қазірдің өзінде өзгерістерге негіз болатын нормативтік құқықтық актілерді және құқық қолдану тәжірибесін қайта қарау бойынша ауқымды жұмыс атқарды. Сіз Еуропалық Одақ пен Біріккен Ұлттар Ұйымының күш біріктіретінін көргенде, бұл әрқашан маңызды мақсатқа екенін байқайсыз. Біз Орталық Азия елдерімен және Ауғанстанмен бірге гендерлік зорлық-зомбылыққа қарсы күресіміз бұдан да күшті әрі табысты болады деп сенеміз»
ЕО-тың Қазақстандағы Елшісі Кестутис Янкаускас

Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықты Орналастыру Қорының (БҰҰХОҚ) Қазақстандағы өкілі және БҰҰХОҚ-ның Қырғызстан мен Түркіменстандағы директоры, Ронни Линдстром гендерлік зорлық-зомбылыққа жауап берудің сәтті үлгісін көрсетті.

Фото: Қазақстандағы БҰҰДБ
«Гендерлік зорлық-зомбылыққа ведомствоаралық әрекет әлеуметтік қызметтер, құқық қорғау және денсаулық сақтау органдарының келісілген жұмысы мен серіктестігіне негізделген. БҰҰХОҚ көптеген жылдар бойы гендерлік зорлық-зомбылыққа ведомствоаралық шараларды күшейту үшін аймақтағы елдерге қолдау көрсетіп келеді. Соның бір мысалы ретінде зорлық-зомбылықтан зардап шеккендерге психологиялық-әлеуметтік қолдау көрсету қызметі сәтті іске қосылған Түркістан облысындағы БҰҰХОҚ пилоттық жобасы болып табылады. Сіздерде бұл табысты оқиғалардың қаншамасы бар екеніне сенімдімін, бұл табысты оқиғаларды ұлттық деңгейде де, аймақтық деңгейде де қайталауға болады»
Ронни Линдстром

Семинарда БҰҰХОҚ және БҰҰДБ тапсырмасы бойынша Шығыс Еуропа репродуктивті денсаулық институты Орталық Азия елдерінде жүргізген ауқымды зерттеулердің нәтижелерін қорытындылайды. Зерттеулер зорлық-зомбылықтан зардап шеккендерге қызмет көрсетуде құқық қорғау, денсаулық сақтау және әлеуметтік қолдау ұйымдары үшін стандартты операциялық процедураларды іске асыру жағдайы туралы ақпаратты ел бойынша жинап, ұйымдастырды. Сарапшылар сұхбаты барысында осы негізгі секторлардың ведомствоаралық үйлестіру деңгейінің бағалаулары алынды. Сонымен қатар, Орталық Азия елдеріндегі гендерлік зорлық-зомбылық туралы бар деректер көздеріне шолу дайындалды.

«Нұр сәулесі» бастамасы зорлық-зомбылықпен күресудің тұтас тәсілін ұсынады. Сондықтан да заңнаманы талдау, қоғамдағы гендерлік стереотиптерді өзгерту жұмыстарын жүргізу, жергілікті әйелдер қозғалысына қолдау көрсетумен қатар, біз заңның үстемдігі мен азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін институттарды нығайтуға үлкен көңіл бөлеміз. Бұл жұмыста біз зорлық-зомбылыққа ден қою - зорлық-зомбылық құрбандарына қызмет көрсету және қолдау көрсету, оның ауыр зардаптарын жеңілдету және одан әрі жарақат алудың алдын алу болып табылатынын түсінеміз»
Қазақстандағы БҰҰ Даму бағдарламасының Тұрақты Өкілі Якуп Бериш

Зерттеу нәтижесінде ұсынылған модельдер, құралдар мен трансформациялық тәсілдер Орталық Азия мемлекеттеріне әйелдер мен қыздарға қатысты зорлық-зомбылық пен зиянды тәжірибені жою бойынша халықаралық міндеттемелерін орындауға және Біріккен Ұлттар Ұйымының Әйелдерге қатысты кемсітушіліктің барлық нысандарын жою туралы конвенциясын (CEDAW) қоса алғанда, қолданыстағы тәжірибені халықаралық нормаларға жақындатуға көмектеседі деп күтілуде.